omgaan met een 4-daagse werkweek

09 november 2022

Minder werken met behoud van welvaart en toename van welzijn. De wensen worden steeds groter, maar zijn we ook bereid de offers ervoor te brengen? Deze blog gaat in op de voordelen van de 4-daagse werkweek maar beschrijft ook de nadelen en hoe je effectief om kunt gaan met een kortere werkweek.

Parttime werken

Ongeveer de helft van alle werkenden werkt tegenwoordig parttime. Een groot deel van de werkgelegenheid uitdagingen zouden in 1 klap zijn opgelost wanneer we wat meer uren gaan werken. Alleen de praktijk ziet er toch iets anders uit. Wanneer je minder dan 35 uren per week werkt valt dit onder de noemer parttime werken. Dus de 4-daagse werkweek valt eigenlijk bijna onder fulltime werken. Vanaf 1919 werd de gemiddelde werkweek 48 uren. En dat was al een verbetering ten opzichte van daarvoor. In 1960 is de 5-daagse werkweek geïntroduceerd. En de trend is al langer dat we steeds minder gaan werken.

Meer parttime, meer verdeling van het werk met je relatie en meer vrije tijd. Wetenschappers willen toe naar nog kortere werkdagen en werkweken, omdat dit meer geluk brengt, minder ziekteverzuim en meer productiviteit. Een experiment in Zweden liet zien dat een 6 urige werkdag vele voordelen had. Meer productiviteit, minder ziekte en meer geluk. Het experiment is mislukt omdat het te duur werd. Het experiment werd gedaan in een verpleeghuis, en daar heb je ook simpelweg uren nodig. Hoe dan ook, de trend is ingezet en waarschijnlijk zal de komende decennia nog een daling te zien zijn van het gemiddeld aantal werkuren per medewerker.

Voordelen van de 4 daagse werkweek

Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat mensen minder stress ervaren wanneer ze minder gaan werken. Er zijn bijvoorbeeld minder burnout klachten en de gezondheid neemt toe. Mensen hebben meer tijd voor hobby’s, relatie en gezin waardoor een betere balans ontstaat. Dit komt over het algemeen ten goede aan de productiviteit. Ook binnen gezinnen met jonge kinderen is de balans met de 4-daagse werkweek vaak beter. De verdeling van de zorgtaken is “eerlijker” waardoor een betere balans ontstaat.

Nadelen van de 4-daagse werkweek

Naast de vele voordelen zijn er ook nadelen te benoemen. De volgende zaken komen aanbod bij werkend Nederland:

1. Bij een vermindering van het aantal uren veranderen niet altijd de werkzaamheden. Mensen doen op die manier hetzelfde werk in minder tijd. Dit is juist werkdruk verhogend en productiviteit verlagend.
2. De maatschappij is nog voor een groot deel ingericht op de 5-daagse werkweek. Er ontstaat discrepantie tussen werknemers over bijvoorbeeld meetings, overleggen en taakverdeling. Op vrijdag werk ik niet….ja, maar dan vergaderen we wel altijd.
3. Minder betrokkenheid bij het werk. Wanneer naast de 4-daagse werkweek ook nog 2 dagen thuis wordt gewerkt verandert de binding met de organisatie. Meer afstand, minder betrokkenheid en dit is niet ok voor zowel medewerker als organisatie.

Genoeg reden dus om samen goed te kijken naar een effectieve invulling van de taken en afstemmingsmomenten. Wanneer dit niet zorgvuldig gebeurt zijn de gevolgen van de 4-daagse werkweek groot, maar niet altijd positief.

Effectief omgaan met een kortere werkweek

Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat vooral de voordelen de overhand voeren en niet de nadelen. Oftewel, hoe kun je effectief omgaan met de 4-daagse werkweek.

Tip 1 | maak heldere resultaatafspraken

Met parttime werken is het nog belangrijker om heldere resultaatafspraken met elkaar te maken. Wat wordt er van je verwacht? Welke doelen streef je na? Wanneer ben je samen met je werkgever tevreden? Hoe duidelijker de verwachting vooraf is hoe prettiger het werkt. En daarbij gaat het dus niet om wat je doet, maar vooral waarom je het doet.

Tip 2 | Maak heldere kaderafspraken

Wat spreken we samen vooraf af om de doelen te behalen? Hoe houden we elkaar scherp? Hoe geven we feedback? Hoeveel tijd spendeer je daadwerkelijk op kantoor en hoe gaan we om met thuiswerken? Allemaal essentiële vragen om vooraf met elkaar af te spreken. Dan zijn de verwachtingen volledig helder naar elkaar toe. En deze antwoorden hoeven niet van de werkgever te komen. Samen bekijken wat realistisch is en een besluit nemen waar iedereen achter kan staan.

Tip 3 | Maak teamafspraken

Hoe gaan we om met gesprekken en wat spreken we af over vergaderingen? Wat is het belang van kantoortijd en hoe kunnen we effectief thuiswerken? Hier is geen eenduidig antwoord op. Goede afspraken vooraf maken, dat is waar het om gaat.

Tip 4 | Kijk naar je energiegevers en energierovers

Maak eens een lijst van alles dat je energie geeft en hetgeen je energie kost. Wanneer de balans daarin verkeerd doorslaat dan is het tijd om in te grijpen. Wanneer de 4-daagse werkweek je alleen maar lucht geeft en je bent erg blij dat je een extra dag op adem kan komen, dan zal het je op termijn alleen maar extra energie kosten met alle gevolgen van dien. Je werk leuk vinden en er energie van krijgen is erg belangrijk. Wanneer je 60 uren per week werkt en je vindt het prachtig en geniet van elk uur hou je veel langer vol dan wanneer je 3 dagen werkt met enkel energierovers.

Tip 5 | Werk effectief

Dit is een erg ruim begrip. Wanneer je werkt met doelen of resultaten die je dagelijks wilt bereiken, wanneer je de extra afleidingen volledig in de grip hebt, wanneer je overzicht hebt en wanneer je regie hebt over je eigen werk dan werkt parttime werken nog veel beter. Hoe korter de werkweek, hoe belangrijker deze zaken worden. Je hebt immers korter tijd om je taken af te ronden (die hopelijk wel zijn afgestemd op je parttime werkweek)

Dus een 4-daagse werkweek kan perfect werken, mits er vooral goede afspraken gemaakt zijn vooraf over te behalen resultaten en heldere kaders. En dit klinkt simpel maar blijkt in de praktijk toch niet altijd mee te vallen. Vaak starten we en zien we wel wat er op ons afkomt. Vooraf stilstaan en scenario’s bedenken voorkomt een hoop frustratie.

Geniet van je werk en de juiste balans.