07 februari 2023
Iedereen kent de term soft skills. Maar wat zijn eigenlijk soft skills? Kun je ze trainen? Zijn ze belangrijk en wat zijn de verschillen met hard skills? Over deze vragen en meer gaat deze blog. Tevens gaat het laatste stuk van deze blog in op soft skills en effectief werken.
Het geheel van vaardigheden welke je nodig hebt om je werk te doen, met uitzondering van kennis en kunde. Zo kun je het beste soft skills omschrijven. Een bijzondere naam eigenlijk, en dat zit in het woordje “soft” Het zijn in feite persoonlijke vaardigheden die je nodig hebt om je werk te kunnen doen. Alle sociale en emotionele factoren bij elkaar opgeteld zijn de soft skills. De term persoonlijke vaardigheden dekt meer de lading, en maakt het minder soft. Het gaat bij soft skills om het vermogen om met jezelf, met anderen en met je werk om te gaan.
Hard skills betekent de kennis en kunde die je nodig hebt om je werk te kunnen doen. Deze vaardigheden zijn wat meer uit te drukken in cijfers en objectieve meetwaarden. Een cijferlijst op school, een diploma, een certificaat en een assessment rondom kwalificatie (geschiktheid) zijn voorbeelden van hard skills. Een assessment rondom gedrag is meer een analyse rondom soft skills.
Al decennialang proberen wetenschappers de soft skills wat meer meetbaar te maken. Zo kun je gedrag meten en analyseren, of je kunt in kaart brengen waar je leiderschapskwaliteiten en valkuilen liggen. Ook kun je stressbestendigheid meten of de mate waarin je in staat bent om samen te werken.
Het simpele antwoord op deze vraag is ja. Je kunt namelijk anders leren communiceren of in staat worden gesteld om beter samen te werken vanuit een gezamenlijk doel. Sommige zaken zijn lastiger te ontwikkelen. Neem als voorbeeld de competentie delegeren. Deze is niet ontwikkelbaar. Dus wanneer je dit niet goed kunt, zal dit altijd zo blijven. Wel kun je dan andere vaardigheden ontwikkelen zodat je er minder last van hebt. Bijvoorbeeld het volledig leren afstoten van de taak, zonder welke vorm van bemoeienis dan ook.
Soft skills zijn heel erg belangrijk en er is de afgelopen decennia een enorme verschuiving gaande daar waar het gaat om mensen aannemen. Pakweg 10 jaar geleden werden mensen aangenomen op hard skills. Je had een diploma, een mooie cijferlijst of je had een degelijke technische opleiding en dus was je in staat om een bepaalde baan goed te kunnen uitvoeren. Ook zag je vaak dat de beste medewerker (op harde criteria) de leidinggevende werd. Dit is behoorlijk veranderd. Deels omdat we anders zijn gaan aankijken naar competenties, gedrag en vaardigheden maar ook vanwege de krappe arbeidsmarkt. Moet een goede inkoper een nevi opleiding hebben, of moet hij of zij beschikken over goede onderhandelingsvaardigheden en overtuigingskracht vanuit het gedrag?
De “technische” kant van het werk is, met de juiste instelling, beter te leren dan de zachte kant. Iemand met van nature technisch inzicht kun je makkelijk leren hoe om te gaan met techniek. De zachte kant van dezelfde persoon vergt mogelijk veel meer aandacht.
Bij het aannemen van nieuwe medewerkers wordt tegenwoordig veel meer gekeken of diegene wel past bij de cultuur van het bedrijf, hoe de mentaliteit is en welke gedragstypologie. Hierdoor zijn organisaties ook in staat om medewerkers langer vast te houden. Het nadeel is de inzetbaarheid op korte termijn, maar regeren is vooruitzien toch?
De vraag wordt vaak gesteld. En een eenduidig antwoord is lastig te geven. Soft skills die vaak voorkomen en daardoor mogelijk belangrijk zijn:
Delegeren, onderhandelen, overtuigen, presenteren en plannen.
Deze vaardigheden zijn namelijk vaak nodig in allerlei functies.
Het nadeel van de softe kant is dat vaak wordt gezocht naar het schaap met de 5 poten. Een individu kan niet bescheiden, overtuigend, enthousiast en ingetogen tegelijk zijn. Hier duidelijke keuzes in maken is essentieel.
Een voorzichtige conclusie kan wel getrokken worden over het feit dat de zachte kant steeds belangrijker wordt, en de komende jaren alleen maar zal toenemen.
Dan is het de kunst om vooraf, als organisatie, heel goed na te denken over welke soft skills je dan zoekt en welke toevoeging ze hebben in je team.
Stel je hebt een team met veel enthousiaste mensen die graag iets opstarten, nieuwsgierig zijn en graag initiatief nemen. Kies je dan bij het aannemen van een nieuw teamlid dezelfde eigenschappen? Of is het juist goed om je team aan te vullen met iemand anders, zodat het team sterker wordt?
Om optimaal effectief te kunnen werken zijn er een aantal soft skills nodig. Daar waar timemanagement in de volksmond vaak lijkt te gaan over structuur en geordend kunnen werken, gaat het bij timemanagement juist om de regie kunnen nemen. Keuzes durven maken en achter die keuzes gaan staan. Ook hoort bij regie, doelen stellen en het vooraf schetsen van je ideale werkweek. Vooral kiezen, doelen stellen en prioriteiten stellen is essentieel voor effectief werken.
Daarnaast kan het soms ook tegenzitten. De manager heeft andere doelen? Je bent te druk? Je ideale week is onmogelijk te halen et cetera. Op dat moment is een andere soft skill belangrijk. Namelijk proactief handelen in combinatie met communiceren vanuit het gezamenlijke belang. Deze wijze van communiceren brengt je elke dag een beetje dichter bij je doelen en geeft je optimale focus.
In deze blog wordt verder niet ingegaan op deze wijze van communiceren. Op de site www.heteffectievewerken.nl staan vele blogs en een podcast over dit onderwerp.
Succes met alle soft skills die je gaat inzetten! Het is in elk geval goed om eens stil te staan bij je eigen skills. Waar ben je goed in? Hoe beschrijf je eigen gedrag? Wat zijn je valkuilen? Hoe communiceer je? En waar ligt je uitdaging?
Doe eens een gedragsanalyse? Of bestudeer eens bewust je eigen handelen. Dat geeft vaak leuke inzichten.
Ondernemer en trainer
