Nee-zeggen | De juiste woorden helpen volgens wetenschappelijk onderzoek

01 augustus 2016

Ja zeggen terwijl je nee bedoelt. Hoe vaak doe je het niet? En ben je vervolgens met dingen bezig die je eigenlijk helemaal niet wilt of kunt? Hoog tijd om nee te leren zeggen. Zo moeilijk is het namelijk niet. Het gaat ‘m vooral om de manier waarop je nee zegt. In onze blog 'Positief Nee leren zeggen!' lees je hier meer over.

We zeggen liever ja dan nee. Simpelweg omdat we het moeilijk vinden om nee te zeggen. Het klink als een afwijzing, we zijn bang om buiten de groep te vallen of onaardig gevonden te worden. Maar wist je dat te veel ja zeggen slecht kan zijn voor je gezondheid? De Amerikaanse Mayo Clinic waarschuwt zelfs voor het effect van al dat ja zeggen tegen verzoeken, privé en op werk. Het kan slecht kan zijn voor je gezondheid. Het leidt tot meer stress, je voelt je eerder oververmoeid en de kans dat je ziek wordt is groter.

Als je effectief nee kunt zeggen, wordt je leven er een stuk overzichtelijker. Nee zeggen tegen je collega. Tegen uitnodigingen. Maar ook tegen verzoekjes van je familie of vrienden. Als je nee zegt tegen dingen die je niet wilt, niet kunt of die je simpelweg geen plezier opleveren, geeft het je ruimte om dingen te doen waar je wèl zin in hebt, die je wel plezier geven, die echt helpen om je doelen te bereiken. En dat geeft jou een veel beter gevoel.

‘Ik kan niet’ versus ‘Ik doe niet’

Vanessa Patrick, hoogleraar marketing aan de Bauer College of Business van de University of Houston, en Henrik Hagtvedt, hoogleraar marketing aan de Caroll School of Management zijn er duidelijk over. Hun onderzoek toont aan dat het vooral gaat om de manier waarop je nee zegt. Zij splitsen honderdtwintig studenten in twee groepen gesplitst. De ene groep werd verteld dat ze, elke keer als ze geconfronteerd werden met een verleiding, ‘ik kan het niet’ moesten zeggen. Dus bijvoorbeeld bij een ijsje: ‘Ik kan nu geen ijsje eten, want ….’ De andere groep moest telkens zeggen: ‘Ik doe dat niet.’

Alle studenten vulden vervolgens een lijst met vragen in die los stond van het onderzoek. Bij het inleveren van hun vragenlijst krijgen ze een chocoladereep aangeboden. Van de ‘Ik kan niet’-groep nam 61 procent de reep aan, terwijl van de ‘Ik doe het niet’-groep slechts 36 procent de chocola accepteerde. Dus alleen al manier waarop je nee zegt, beïnvloedt ook je andere keuzes.

Opmerkelijk onderzoeksresultaat

Dezelfde wetenschappers gingen verder met hun onderzoek. Hierbij werden werkende vrouwen gevraagd mee te doen aan een health & wellness seminar. De vrouwen werden in drie groepen opgesplitst. Groep één moest ‘nee’ antwoorden als ze gevraagd werd of ze wilden stoppen met de fitheidstrainingen. Groep twee moest in dat geval ‘ik kan niet’ zeggen, bijvoorbeeld ‘Nee, ik kan vandaag mijn workout niet missen, want ….’ en groep 3 moest de ‘ik doe het niet’ variant toepassen, bijvoorbeeld ‘Nee, ik mis geen workouts want ….’. Na tien dagen bleek dat van de ‘Nee, ik doe het niet’ groep 80 procent van de deelnemers het hele seminar en alle work-outs hadden volbracht tegen slechts 20 procent uit de groep ‘Ik kan niet’.

Kleine woorden, grote impact

De onderzoekers trokken de volgende conclusie:

De hele tijd ‘ik kan niet, want …….’ zeggen is vermoeiend. Het benadrukt namelijk je tekortkomingen. Terwijl ‘nee, ik doe het niet’ aanvoelt alsof je een keuze hebt. De ‘Ik doe het niet’ variant geeft je het gevoel dat je controle hebt over de situatie waardoor je je sterker en krachtiger voelt én je het beter volhoudt. Dit laatste helpt je daarom ook veel beter om af te rekenen met je slechte gewoonten en je goede voornemens door te zetten.

OK. En nu terug naar het dagelijkse leven. Hoe pas je bovenstaand toe?

Iedere dag zijn er momenten dat je nee moet zeggen. Nee tegen Facebook en je mail als je je moet focussen op je werk. Nee tegen een collega die vraagt of je hem even wilt helpen terwijl je zelf tegen een deadline aanwerkt. Nee tegen de verleiding om de sportschool een dagje over te slaan en lekker op de bank te hangen.

Als je iedere keer ‘Nee, ik kan niet’ zou zeggen, hoe vermoeiend is dat wel niet? ‘Nee, ik kan geen dessert nemen, want dan komt mijn dieet in gevaar.’ klinkt toch heel anders dan ‘Nee, ik neem geen dessert omdat ik graag een paar kilo af wil vallen’. ‘Nee ik help je nu niet omdat ik deze deadline wil halen’.

Proef je het verschil? Met andere woorden, deze ogenschijnlijk simpele woorden hebben impact op wat je doet, wat je wil en waarom je iets doet. Dus houd jij liever de regie in eigen hand en wil je je doelen bereiken?

Wil je meer weten over nee zeggen lees dan onze blog "9 praktische tips - leren Nee zeggen"